Άνθρωποι που ζουν στους υπονόμους της Ρουμανίας
Ήταν το Σεπτέμβριο του 1996 η πρώτη φορά, από τις πολλές που θα ακολουθούσαν, που ταξίδεψα για Ρουμανία. Φτάσαμε απόγευμα, έβρεχε και καθώς το πούλμαν πλησίαζε το ξενοδοχείο που θα μέναμε μας ειδοποίησαν από το μικρόφωνο να πάρουμε τις χειραποσκευές μας και να κατευθυνθούμε γρήγορα προς την είσοδο όταν το πούλμαν θα την πλεύριζε. Μας είπαν να μην ενδιαφερθούμε για τις υπόλοιπες αποσκευές μας, στην μπαγκαζιέρα του πούλμαν. Με αυτές θα ασχοληθούν οι υπάλληλοι του ξενοδοχείου και οι securities!
Λίγες ώρες μετά θα αντίκριζα για πρώτη φορά τους υπονομανθρώπους, όπως τους ονόμασα, τους ανθρώπους που ζούσαν στους υπονόμους και ξεπρόβαλαν μόλις έπεσε το σκοτάδι και ελαχιστοποιήθηκε η κίνηση στους δρόμους. Κάποιοι τους γνώρισαν αργότερα ως “τα ορφανά της Ρουμανίας”.
Μετά από το κουραστικό ταξίδι και αφού ήπια ένα καφεδάκι, δε μπορούσα να κοιμηθώ. Έτσι, έκατσα κοντά στο παράθυρο να δω το κομμάτι που μου αναλογούσε, μιας πόλης που αργότερα θα γνώριζα πολύ καλύτερα. Οι δρόμοι άδειοι, ομίχλη και ψιλόβροχο και ξαφνικά μια κίνηση στο καπάκι του υπονόμου, στη μέση της λεωφόρου. Το καπάκι σηκώνεται και παραμερίζεται εκ των έσω. Δευτερόλεπτα αργότερα κόσμος ξεκινά να βγαίνει από τα έγκατα της γης…
Την πρώτη αυτή φορά δεν κατάφερα να συνειδητοποιήσω τίποτα. Πως θα μπορούσα;
Είναι από τις στιγμές που έρχεσαι αντιμέτωπος με κάτι πρωτόγνωρο, κάτι που θες να το μοιραστείς και να το επιβεβαιώσεις άμεσα και κάτι που πάντα θα κουβαλάς μαζί σου. Εκείνη, την πρώτη φορά που τους είδες και γνώρισες την ύπαρξη τους. Ξύπνησα και τον Στέλιο που μοιραζόμασταν το δωμάτιο για να μου επιβεβαιώσει ότι σωστά βλέπω.
Στους δαιδαλώδεις υπονόμους τους οποίους είχε δημιουργήσει ο Τσαουσέκου, όπως αργότερα έμαθα. Εκεί ανάμεσα από αρουραίους και ακαθαρσίες. Ζουν άνθρωποι… Κοντά στους σωλήνες νερού, για την ζέστη και μακρυά από τα βλέμματα των “από πάνω”, ζουν τα ορφανά της Ρουμανίας και σήμερα οι απόγονοι και συνεχιστές τους. Οι περισσότεροι ναρκομανείς, άρρωστοι με AIDS και άλλες ασθένειες, παραβατικοί και παρίες.
Ένα κόσμο γεμάτο ναρκωτικά, βρωμιά και ασθένειες, βία και χωρίς κανένα μέλλον.
Την πρώτη αυτή φορά δεν κατάφερα να συνειδητοποιήσω τίποτα. Πως θα μπορούσα;
Την επόμενη και παρά τις αντίθετες συμβουλές και διαταγές, απομακρύνθηκα από το ξενοδοχείο και θέλησα να προσεγγίσω τα φοβισμένα αδέσποτα σκυλιά του Βουκουρεστίου, έτσι, γιατί μου είχαν λείψει τα δικά μου ίσως. Μάταια προσπαθούσα και ανάμεσα στις προσπάθειες είχα πάρει και 200γρ. μπέικον μήπως και καταφέρω να τα δελεάσω. Δεν πλησίαζαν, η ώρα περνούσε, βαρέθηκα και αποφάσισα να αφήσω την λαδόκολλα με το μπέικον κάτω, κοντά σε μια κολόνα για να το φάνε τα σκυλιά. Μόλις το άφησα και απομακρύνθηκα άκουσα φασαρία πίσω μου. Τα σκυλιά και οι υπονομάνθρωποι είχαν γίνει “μαλλιά κουβάρια” και πάλευαν για το ποιος θα φάει το μπέικον. Έπεφταν γροθιές και δαγκωνιές και τελικά, μέσα στο χαμό ένας πονηρός, τιγρέ σκύλος αρπάζει το μπέικον και φεύγει τρέχοντας.
Ένιωσα πολύ άσχημα διότι κατάλαβα το λάθος μου. Σε μια χώρα και μια περιοχή που άνθρωποι πεινούσαν, πάνω ή κάτω από την γη, εγώ ήθελα να ταΐσω τα σκυλιά μπέικον. Ντροπή!
Ήταν θύματα της πολιτικής Τσαουσέσκου και των επόμενων ηγετών της χώρας. Σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η υπογεννητικότητα, ο Τσαουσέσκου απαγόρευσε κάθε μορφή αντισύλληψης, αλλά και τις αμβλώσεις. Το αποτέλεσμα ήταν χιλιάδες παιδιά να εγκαταλειφθούν σε ορφανοτροφεία. Οι συνθήκες βέβαια εκεί, άθλιες. Χιλιάδες αδυνατισμένα και εξαθλιωμένα από την πεινά παιδιά αργοπέθαιναν. Με την πτώση του δικτάτορα τα ιδρύματα διαλύθηκαν και τα παιδιά γέμισαν τους υπονόμους, ως τελευταίο καταφύγιο.
Τα περισσότερα είναι χρήστες ναρκωτικών και πάσχουν από Aids. Σχεδόν πάντα το πρόσωπο τους είναι χωμένο σε μια σακούλα και εισπνέουν κόλα, βενζίνη, ασετόν, aurolac και ότι άλλο βρουν.
Στα χρόνια που πέρασαν μίλησα και με κάποια από αυτά τα παιδιά. Μας έφεραν κοντά τα σκυλιά, με τα οποία διατηρούν μια περίεργη, συμβιωτική σχέση και συνάντησα υπονομανθρώπους και σε άλλες πόλεις της Ρουμανίας.
Πρόσφατα έμαθα και για αυτούς στο Las Vegas των Η.Π.Α…
